XXV Międzynarodowy Konkurs Plastyki Obrzędowej w Rudnikach
25 lat Konkursu Plastyki Obrzędowej w Rudnikach
Zwyczaje i obrzędy towarzyszą nam od zawsze. Wplecione w rytm zmieniających się pór roku i na stałe związane ze świętami kalendarza liturgicznego wyznaczają rytm ludzkiego życia. Przekazywane z pokolenia na pokolenie stanowią wspaniałe dziedzictwo kulturowe i świadczą o naszym rodowodzie.
Na przestrzeni wieków tradycyjne obrzędy i zwyczaje zmieniały się, niektóre odeszły już w zapomnienie, inne być może powoli zatracają się w pędzie współczesnego życia.Tym cenniejsze wydają się więc wszelkie inicjatywy, dzięki którym nasza ludowa obrzędowość, wyróżniająca nas na tle kultur europejskich, jest chroniona od zapomnienia. Do takich inicjatyw z pewnością należy Międzynarodowy Konkurs Plastyki Obrzędowej w Rudnikach, którego 25. edycję podsumowano 16 września w Gminnym Ośrodku Kultury, Sportu i Rekreacji w Rudnikach.
Ćwierć wieku temu po raz pierwszy zorganizowano imprezę, której celem stało się przekazywanie wiedzy o zwyczajach i obrzędach, promowanie lokalnych twórców ludowych i aktywizacja miejscowej społeczności. Z czasem to małe przedsięwzięcie przekształciło się w wydarzenie regionalne, potem swoim zasięgiem objęło całe województwo, a od 15 lat ma już charakter międzynarodowy
Rozstrzygnięcie 25. edycji konkursu było doskonałą okazją, by podsumować znaczenie całego przedsięwzięcia na przestrzeni minionych lat. Dokonali tego: Pani Janina Pawlaczyk- dyrektor GOKSiR w Rudnikach oraz zaproszeni goście: Andrzej Pyziak- Wójt Gminy Rudniki, Stanisław Belka – Starosta Powiatu Oleskiego, Renata Wojas – przedstawiciel Opolskiego Oddziału Doradztwa Rolniczego w Łosiowie i Jarosław Gałęza – dyrektor Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu.
Specjalne podziękowania trafiły na ręce zasłużonych twórców ludowych, dzięki którym konkurs istnieje od tak wielu lat, i którzy często uczestniczyli w nim od samego początku. Z rak Wójta Andrzeja Pyziaka wyróżnienia odebrali: Irena Tobis z Jaworka i Daniela Mońka z Zajączek - które brały udział w konkursie nieprzerwanie przez 25 lat oraz Krystyna Hombek z Praszki, Norbert i Gertruda Kleman z Opola, Mariola Karmańska z Młynów, Joanna Włoch z Odcinka, Wiesława Grzybowska z Jaworka, Stefania Topola z Opola. Wśród wyróżnionych znalazła się także Pani Małgorzata Lukas- instruktor GOKSiR-u, odpowiedzialna od 25 lat za organizację imprezy.
W odświętnym, jubileuszowym nastroju ogłoszono następnie wyniki tegorocznej edycji konkursu, do którego zgłosiło się 186 uczestników reprezentujących 8 województw oraz zaprzyjaźnione gminy z Czech i Niemiec. Komisja konkursowa oceniła oddzielnie prace dziecięce i dorosłych w kilkunastu kategoriach. Zwycięzcy odebrali nagrody finansowe i rzeczowe ufundowane przez Gminę Rudniki, Marszałka Województwa Opolskiego, Starostwo Powiatowe w Oleśnie i OODR w Łosiowie.
Na 25. spotkaniu towarzyszącym rozstrzygnięciu Konkursu Plastyki Obrzędowej i otwarciu wystawy pokonkursowej nie mogło zabraknąć jubileuszowego tortu, którym zostali poczęstowani twórcy ludowi i zaproszeni goście. Oprawę muzyczną całego przedsięwzięcia zapewnił zespół folklorystyczny Rudniczanie.
25 lat konkursu za nami! To wspólne dzieło twórców ludowych, organizatorów i instytucji wspierających, dzięki którym konkurs zaistniał. Tysiące rekwizytów związanych z polską obrzędowością na przestrzeni ćwierćwiecza zaprezentowali dorośli i dzieci. Świadczy to o ciągłości tradycji, napawa nadzieją, że twórcze działania młodych nie tylko staną się atrakcją kolejnych edycji Konkursu Plastyki Obrzędowej w Rudnikach, ale przede wszystkim będą nadal wspaniałą wizytówką naszej gminy w kraju i poza jego granicami.
Z okazji jubileuszu GOKSiR w Rudnikach wydał folder przedstawiający twórców ludowych i ich prace , które zostały wykonane na przestrzeni minionych lat w ramach Konkursu Plastyki Obrzędowej. W publikacji pokazano zaledwie cząstkę ich wspaniałego dorobku artystycznego prezentowanego podczas minionych wystaw.
M. Morawiak
P R O T O K Ó Ł z dnia 13 września 2016 roku
z posiedzenia Komisji Oceniającej prace zakwalifikowane
do udziału w XXV MIĘDZYNARODOWYM KONKURSIE
PLASTYKI OBRZĘDOWEJ W RUDNIKACH
Organizator : Gminny Ośrodek Kultury Sportu Rekreacji w Rudnikach
Współorganizatorzy :
Gmina Rudniki
Urząd Marszałkowski w Opolu
Starostwo Powiatowe w Oleśnie
Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu
Muzeum Ziemi Wieluńskiej
Muzeum w Praszce
Komisja konkursowa w składzie :
- Tomasz Spychała – przewodniczący komisji – etnograf Muzeum Ziemi Wieluńskiej
- Izabela Jasińska – etnograf Muzeum Śląska Opolskiego
- Aleksandra Kośmicka – etnograf MWO
- Maria Feliks – etnograf Muzeum w Praszce
- Małgorzata Lukas – instruktor GOKSiR w Rudnikach
Stwierdziła, że w konkursie udział wzięło 186 uczestników reprezentujących 8 różnych województw /opolskie, śląskie, dolnośląskie, łódzkie, lubelskie, małopolskie, wielkopolskie, mazowieckie/ oraz partnerskie regiony: Mostenka z Czech i Feilitzsch z Bawarii w Niemczech.
Przedstawili oni 215 prac, w tym 37 to prace zbiorowe.
Zgodnie z regulaminem dokonano oceny w 14 kategoriach tematycznych z podziałem na twórców dorosłych i dzieci.
- Zdobienie jaj wielkanocnych- metoda rytownicza
- Zdobienie jaj wielkanocnych – metoda batikowa
- Koszyczki wielkanocne
- Palmy wielkanocne
- Wieńce dożynkowe-tradycyjne korony żniwne
- Wieńce dożynkowe – inne formy artystyczne
- Maski, przebrania kolędnicze, gwiazdy kolędnicze
- Kukły „Marzanny”
- Tradycyjne ozdoby choinkowe
- Szopki bożonarodzeniowe
- Pieczywo obrzędowe i tradycyjne wypieki świąteczne
-Tradycyjne ozdoby bibułowe i papierowe -kwiaty z bibuły i papieru, girlandy, wieńce
- Tradycyjne ozdoby bibułowe i papierowe – pająki, wycinanki, rózgi weselne i inne ozdoby nawiązującedo lokalnych tradycji zdobnictwa
Biorąc pod uwagę zgodność z tradycją i kulturą regionu, staranność i technikę wykonaniaorazogólne wrażenie artystyczne prezentowanych prac przyznano następujące nagrody , z podziałem na kategorię twórców dorosłych i dzieci :
W kategorii : ZDOBIENIE JAJ WIELKANOCNYCH
z podziałem na techniki zdobienia :
Metoda rytownicza
I miejsce – Iwona Pissarczyk – Biała / opolskie/
I miejsce – Edeltrauda Krupop - Kamień Śląski /opolskie/
II miejsce – Gabriela Waliczek – Domecko /opolskie/
III miejsce – Edeltraud Fornol – Kąty Opolskie
oraz wyróżnienia
Gertruda Kleman - Opole /opolskie/
Stefania Topola – Opole /opolskie/
Sabina Karwat – Jełowa /opolskie/
Adrianna Kozyra – Daniec / opolskie/
Metoda batikowa
I miejsce – Halina Jakubowska – Tułowice /opolskie/
II miejsce – Irena Maksymczak – Przemków /dolnośląskie/
III miejsce - Maria Kieleczawa – Wrocław /dolnośląskie/
oraz jedno wyróżnienie:
Jadwiga Niedźwiedzka – Kadzidło/ mazowieckie/
Inne techniki zdobienia
I miejsce – Anna Kośna – Opole /opolskie/
II miejsce – Edyta Haratyk –Wrocław / dolnośląskie/
III miejsca nie przyznano
oraz trzy wyróżnienia:
Barbara Sterczewska - Praszka /opolskie/
Wanda Brodna – Praszka /opolskie/
Anna Gędziorowska – Praszka / opolskie/
Zdobienie jaj w kategorii DZIECI:
I miejsce – Emilia Waliczek – Domecko /opolskie/
II miejsce – Teresa Waliczek – Domecko /opolskie/
II miejsce – Zuzanna Karwat – Jełowa/ opolskie/
III miejsce – Adam Mroczek – Cieciułów / opolskie/
oraz wyróżnienie
PSP Żytniów klasa V
=====================================================
W kategorii: PALMY WIELKANOCNE
Dwa równorzędne I miejsca
Daniela Mońka – Zajączki / śląskie/
Krystyna Hombek – Praszka /opolskie/
oraz II miejsce Marianna Filipiak - Dąbrowa/wielkopolskie/
=====================================================
W kategorii: DZIECI PALMY WIELKANOCNE
I miejsce - Zuzanna Stajuda – PSP Żytniów
II miejsce – Szkoła Filialna Kolonii Lisowice
III miejsce – Justyna Sośniak – GOK Wręczyca
oraz wyróżnienie za gaik Julia Koj – GP Rudniki – za gaik
=====================================================
W kategorii - KOSZYCZKI WIELKANOCNE
Wyróżnienie
Daniela Mońka – Zajączki /śląskie/
=====================================================
W kategorii DZIECI - KOSZYCZKI WIELKANOCNE:
I miejsce – klasa III B PSP Dalachów
oraz wyróżnienia :
Marta Krześlak – PSP Dalachów
Klasa III C PSP Dalachów - Filia Rudniki
======================================================
W kategorii : TRADYCYJNE WIEŃCE DOŻYNKOWE
I miejsce – Sołectwo Dalachów -
II miejsce – Sołectwo Lachowskie
II miejsce – Sołectwo Ligota Turawska
III miejsce – Sołectwo Młyny
III miejsce – Sołectwo Jaworek
III miejsce – Sołectwo Chwiły
oraz trzy wyróżnienia
Sołectwo Łazy
Sołectwo Cieciułów
Sołectwo Bobrowa
W kategorii inne formy artystyczne :
Wyróżnienie dla sołectwa Odcinek
W kategorii: SZOPKI BOŻONARODZENIOWE
I miejsce – Kazimierz Paluch – Krapkowice /opolskie/
II miejsce – Józef Fiedor– Działoszyn /łódzkie/
III miejsce – Norbert Kleman – Opole /opolskie/
III miejsce – Grażyna Kosińska-Skwarek –Prudnik/opolskie/
oraz dwa wyróżnienia
Bartłomiej Karwat – Jełowa /opolskie/
Zdzisław Spodzieja –Praszka /opolskie/
=======================================================
W kategorii dzieci:
I miejsce – Jakub Dwornik kl.V , PSP Żytniów
II miejsce –Jakub Janic
i Paulina Myślińska- GOK Wręczyca
III miejsce – Klasa II c PSP Dalachów Filia RUDNIKI
oraz wyróżnienie
Paula Światowska i Gabriela Ciepła – PSP Żytniów
=======================================================
W kategorii: TRADYCYJNE OZDOBY CHOINKOWE - DOROŚLI
I miejsce – Barbara Sterczewska – Praszka /opolskie/
II miejsce – Agata Seweryn – Kraków / małopolskie/
III miejsce – Grażyna Joszko – Daniec / opolskie/
oraz wyróżnienie
Jolanta Majorowicz – Kalisz / wielkopolskie/
=====================================================
W kategorii OZDOBY CHOINKOWE - dzieci:
Nie przyznano I miejsca .
II miejsce – PSP Dalachów Filia Rudniki kl.II d (za choinkę)
II miejsce – PSP Żytniów, Kl.IV
III miejsce – Paulina Wojdyła – Opole
=====================================================
W kategorii DZIECI: MASKI, PRZEBRANIA KOLĘDNICZE,
GWIAZDY KOLĘDNICZE
I miejsce – Koło Plastyczne- Gimnazjum Publiczne w Łasku
II miejsce- Kinga Matusiak – PSP Żytniów Klasa V
III miejsce – za zestaw masek i gwiazdy kolędnicze - GOK Wręczyca
======================================================
Dzieci - KUKŁY” MARZANNY”
I miejsce – PSP Cieciułów Kl. VI
II miejsce – Alicja Cieśla –PSP Cieciułów Kl.III
III miejsce – Marcin Pawłowski
Michał Lewandowski PSP Żytniów kl.V
oraz wyróżnienia
- Klasa Ib PSP Wręczyca -
- Agnieszka Środa i Wiktoria Bejm –PSP Dalachów
Nauczanie indywidualne
W kategorii : Pieczywo obrzędowe i tradycyjne wypieki świąteczne
Dorośli :
I miejsce –za kołacz weselny- Pawlaczyk Dominika – Strojec
II miejsce – za chleby – Daniela Mońka –Zajączki /śląskie/
II miejsce –za babę gotowaną- Grażyna Mroczek- Bugaj/opolskie/
III miejsce – za keks – Marzena Sieradzka – Odcinek /opolskie/
Wyróżnienie – Małgorzata Gawłowska – Odcinek /opolskie/
Wyróżnienie – Janina Gajda – Dalachów/ opolskie/
Wyróżnienie – Anna Pluskota – Praszka / opolskie/
Wyróżnienie – Eva Luljakova – Czechy
======================================================
W kategorii DZIECI:
I miejsce – Julia Napieraj – Żytniów
II miejsce – Wiktor Zaręba – Dalachów
III miejsce – Zuzanna Sieja – PSP Dalachów
wyróżnienie za dekorację mazurka - kl. II b PSP Dalachów
=======================================================
Kategoria TRADYCYJNE OZDOBY BIBUŁOWE I PAPIEROWE
Kwiaty z bibuły i papieru, girlandy , wieńce
I miejsce – Irena Tobis – Jaworek /opolskie/
I miejsce – Krystyna Hombek – Praszka/ opolskie/
II miejsce – Teresa Kuncio - Praszka /opolskie/
III miejsce – Katarzyna Reszpondek – Sieradz/ łódzkie/
III miejsce – Joanna Włoch – Odcinek/ opolskie/
Wyróżnienie – Anna Gędziorowska- Praszka /opolskie/
Wyróżnienie – Zofia Janyszek – Praszka /opolskie/
Wyróżnienie – Iwona Morawiak – Porąbki
=======================================================
W kategorii KWIATY Z BIBUŁY - DZIECI:
I miejsce – Widera Emilia – Parzymiechy/ śląskie/
II miejsce – Wiktoria Stajuda
Nikola Pakuła PSP Żytniów kl.VI
III miejsce – Magdalena Matusiak –GP Rudniki
W KATEGORII PAJĄKÓW - dzieci
I miejsce – Karolina Maślana – PSP Dalachów Kl.V
Kategoria - pająki , wycinanki, rózgi weselne i inne ozdoby nawiązujące do lokalnych tradycji zdobnictwa :
I miejsce – Reszpondek Katarzyna – Sieradz / łódzkie/
II miejsce – Jadwiga Niedźwiedzka – Kadzidło/ mazowieckie/
III miejsce – Iwona Barecka - Lublin / lubelskie/
Wyróżnienie – Cecylia i Wincenty Staśkiewicz – Ostrołęka
Wyróżnienie – Anna Słabczyńska - Lublin
Za rzeźbę przedstawiającą wielkanocny obrzęd chodzenia z kogutkiem wyróżnienie oraz nagrodę Dyrektora Muzeum Wsi Opolskiej otrzymuje Józef Bogusławski z Sieradza.
Nagrody ufundowane zostały ze środków Gminy Rudniki, Starostwa Powiatowego w Oleśnie, Urzędu Marszałkowskiego w Opolu i OODR w Łosiowie.
Poziom prezentowanych prac jest wysoki i wyrównany, stąd też tak wielu twórców zostało za swoje dokonania nagrodzonych. Cieszy również fakt uczestnictwa w konkursie młodego pokolenia: dzieci i młodzieży szkolnej.
Organizowany od 25 lat Konkurs Plastyki Obrzędowej wprowadza nas w świat rodzimych obrzędów i zwyczajów, jest formą ich popularyzacji wśród młodego pokolenia. Tradycyjne zwyczaje są świadectwem naszych „korzeni”, a kultura polska po dzień dzisiejszy zawdzięcza im swoją odrębność i swoje jedyne, niepowtarzalne barwy.
Podpisy Komisji Konkursowej:
Tomasz Spychała
Izabela Jasińska
Aleksandra Kośmicka
Maria Feliks
Małgorzata Lukas
Rudniki, dnia 13 września 2016